Đừng hiểu nhầm về leadership: Sếp là người lãnh đạo, chứ không phải một vị thần

03/01/2018

Sếp cũng giống nhân viên, có điểm mạnh và điểm yếu và cũng có nhiều điều để học hỏi, khắc phục nếu muốn trở thành một người lãnh đạo tài ba.

Mục lục bài viết

Không phải lãnh đạo nào cũng có thể là hình mẫu cho bạn về mọi mặt, họ cũng là con người sẽ có điểm yếu điểm mạnh. Không nên vì điểm mạnh của họ rất rõ mà bị lây cả điểm yếu, cũng như đừng nên thất vọng nếu sau điểm mạnh mà chúng ta thấy họ cũng chả khác gì chúng ta ở những điểm khác.

Sau cùng, một người lãnh đạo có tính lãnh đạo đã đành, anh ta còn phải tìm cách phát lộ nó theo cách hợp lý qua các công cụ hợp lý. Nói về công cụ, tôi đang nói về sự khác biệt trong hành vi ứng xử trong môi trường công việc.

Đó là khi tại Việt Nam, đã là sếp thì cái gì cũng được mặc định hơn hẳn nhân viên, sếp nhất định là không được có điểm yếu. Đây dường như là di chứng của cả nền văn hoá thượng tôn quân chủ phong kiến của chúng ta xưa kia. Hễ nói tới vua chúa, chúng ta chỉ bàn về sự vĩ đại, chứ ít khi nhắc tới các sinh hoạt cá nhân hay những câu chuyện thường ngày.

Nói về đức Phật cũng thế, bao nhiều cuốn phân tích về phật pháp của ngài, nhưng về phần ăn uống hay sinh hoạt cá nhân thì tuyệt nhiên không thấy. Thế là lớp hậu sinh tha hồ thấy ngài không phải người thường, trong khi thực tế ngài tự nhận mình cũng chỉ là quả nho đã chín, hết nghiệp thì chín trước những quả nho còn xanh – là chúng sinh khác chưa dứt nghiệp quả, mà thôi! Sếp ở Việt Nam đối mặt với nỗi khổ đó, ông ta không được phép có những biểu hiện đơn giản mà lúc nào cũng phải uy phong lầm lẫm, như là một vị THẦN vậy!

Đã là sếp, khi áp với nhân viên vẫn phải nhớ có đường lùi, kiểu "một trăm cái lý không bằng một tý cái tình"

Nhân viên ở Việt Nam dứt khoát không phải là những mẫu nhân viên sợ bị đuổi việc nhất! Nếu ở nước ngoài, không có công ăn việc làm là một trở ngại lớn, thậm chí có thể dẫn tới chuyện gia đình ly tán, thì ở Việt Nam, nghỉ việc vẫn về chăn gà ăn cơm với bố mẹ ở quên bình thường.

Đó là chưa kể gần đây khi kinh tế khá lên tôi thấy hiện tượng nhà càng nghèo càng chiều con không bắt con phải làm gì ngày càng trở nên phổ biến. Các em sinh viên xuất phát từ gia đình nghèo khi mất tiền học lớp của tôi vẫn có những em không học được gì. Các em đủ thông minh để hiểu và áp dụng các kỹ năng và kiến thức mà tôi chia sẻ. Trở ngại duy nhất là trong khi người khác chăm chú xem và phản biện thì các em đang bận chụp ảnh và nghĩ caption cho cái status sắp đăng của mình!

Leadership còn cần phải rất linh hoạt, vì mỗi người follower có cách đi của riêng mình

Họ cần người leader hiểu, thông cảm và dẫn dắt họ từng chút một chứ không "đem con bỏ chợ". Nói riêng trong đội sales, có nhiều kiểu "nguyên liệu thô" khác nhau. Có bạn rất nhanh nhưng khó giữ bền được, có bạn lại chậm lúc đầu nhưng cái gì học được là không bao giờ ra khỏi đầu nữa. Có bạn thì tự tin lấn lướt người khác, có bạn thì hay thích thoả hiệp trước khi làm…

Các cuộc bàn thảo về leadership cho tôi thấy thêm một điểm mấu chốt nữa, người có tính lãnh đạo cao, ngày càng khiêm tốn! Không phải vì họ làm màu cho bản thân, mà tại vì như thế họ càng học được nhiều hơn. Dấu hiệu cho thấy một leader giỏi không phải họ đi đâu cũng nói về "Sơ yếu lý lịch" của mình, mà là chịu khó tìm hiểu về người khác.

Leadership không phải là nói về vị trí, mà là nói về năng lực

Và nó được đánh giá qua kết quả hành động, chứ không phải là cái huy chương mà chúng ta giành được một lần trong quá khứ rồi đi đâu cũng bêu ra để khoe! Vì chỉ khi tạo ra kết quả từ hành động, chúng ta mới làm người khác "tâm phục, khẩu phục". Bất kỳ ai làm tròn công việc của mình, nỗ lực làm nó tốt dần lên cũng là có tính lãnh đạo.

Leadership đôi khi là lùi lại chứ không phải tiến lên

Chúng ta thấy người quản lý mình giỏi hơn mình. Điều này khỏi phải bàn! Nhưng ông ấy còn già hơn chúng ta nữa! Suy luận logic tiếp theo là sẽ có lúc ông ấy phải dừng lại không khá hơn được nữa và mình nên vượt qua, chứ không phải vì kính nể mà đứng đó chờ ông ấy chỉ đạo. Về phía người quản lý dày dạn kinh nghiệm, khi thấy người trẻ giỏi và làm tốt hơn mình thì ông ta nên thấy đó làm mừng, vì nó hợp lý "con hơn cha là nhà có phúc" chứ không phải cố kiết giữ chặt lấy cái ghế hay cái danh của mình.

Sư phụ của tôi là một người có dáng điệu mạnh mẽ, tới mức mà nhiều bạn tôi nhận xét là ông ấy cứ như "từ Thuỷ Hử bước ra". Tuy nhiên, ẩn sau vẻ oai hùng ngang tàng, ông là người trọng lý, luôn biết khơi gợi và thúc học trò tiến lên. Điều làm ông chán nhất là không có học trò giỏi và khá hơn mình. Tới lúc ông sắp mất, tôi có hỏi ông trong lớp ai là người ông đánh giá cao nhất. Ông trả lời là một anh không quá nổi trong lớp. Cái đó làm tôi hiểu, ông luôn biết và đánh giá được năng lực của học trò mình. Ông biết lúc nào nên để cái tôi sau đại cục của cả môn phái!